تاريخچه شيشه رنگي

شيشه رنگي با اضافه کردن نمک هاي فلزي رنگين به شيشه در فرآيند ساخت آن بوجود مي آيد. براي ايجاد يک پنجره زيبا قطعاتي از شيشه هاي رنگي به منظور ايجاد يک طرح داخل قاب قرار مي گيرند و با رشته هايي از فلز در جاي خود محکم مي شوند. اين نوع پنجره ها بسيار زيبا هستند و قرن هاي متعدي از آن براي تزئين کليساها و مراکز ديگر استفاده مي شده است.

در زمان هاي دور معماران از در و پنجره هاي مشبک با شيشه هاي رنگي در بناهاي خود استفاده مي کردند که هم حفاظ مناسبي در برابر آفتاب به حساب مي آمد و هم نور را در رنگ هاي متنوع و متعدد منعکس مي کرد و اين تنوع جلوه اي خاص به تزيينات وابسته به بنا همچون نقاشي روي شيشه ها مي بخشيد.

تاريخچه اوليه

استفاده از پنجره هاي شيشه رنگي در ساختمان کليساها آغاز شد. در قرن دهم ميلادي کليساهاي فرانسوي و آلماني داراي پنجره هاي کتاب مقدس بودند و کليساهاي انگليسي داراي پنجره هاي تزئيني بودند.
با برخورد نور به شيشه نقاشي شده، رنگ ها در فضا جاري مي شوند و زيبايي و شادابي را به ارمغان مي آورند. گروهي از روانشناسان بر اين باورند رنگ و نور دو عنصر كليدي جهت ايجاد محيطي پر نشاط بوده و تا حد زيادي مانع از بروز افسردگي مي شود.
همانطوريكه مي دانيد ايرانيان در گذشته از شيشه هاي رنگي در ساخت درب و پنجره هاي مشبك و ارسي براي منزل و اماكن عمومي و مذهبي استفاده زيادي مي كردند. در مناطق کويري ايران به دليل شدت نور زياد و تنوع رنگي بسيار کمي که در طبيعت وجود دارد، استفاده از شيشه‌ هاي رنگي رواج بيشتري داشته است. از ديگر فوايد استفاده از شيشه هاي ويتراي مي توان به محدود كردن ديد از بيرون به داخل منزل بدون كاهش نور محيط داخلي و دفع حشرات (شيشه‌ هاي رنگي با ايجاد نورهاي رنگارنگ باعث دور شدن و خارج شدن حشرات مزاحم از فضا مي شوند) اشاره كرد.

خواص شيشه هاي رنگي در ساختمان

نور و رنگ دو عنصر اصلي در طراحي معماري و دکوراسيون داخلي هستند. هنرمندان و معماران در گذشته به اين امر واقف بودند و به نحوي شايسته از آنها در بناها استفاده مي کردند. شاهکارهاي معماري به جا مانده از دوران کهن همه مهر تاييدي بر اين امر است ولي اين مسئله به اين معنا نيست که اين نوع هنر مختص به زمان هاي دور بوده و جايگاهي در معماري اين دوره نخواهد داشت بلکه هدف از نوشتن اين مقاله ارائه راهکارهايي براي استفاده از آن در زندگي امروزي است. با ما همراه باشيد.

شيشه هاي رنگي در گذشته

در زمان هاي دور معماران از در و پنجره هاي مشبک با شيشه هاي رنگي در بناهاي خود استفاده مي کردند که هم زمان هم حفاظ مناسبي در برابر آفتاب گرم و تابان ايران به حساب مي آمد و هم نور را در رنگ هاي متنوع و متعدد منعکس مي کرد و اين تنوع جلوه اي خاص به تزيينات وابسته به بنا همچون نقاشي روي شيشه ها مي بخشيد؛ البته بد نيست بدانيد کويرنشينان علاوه بر در نظر گرفتن زيبايي شيشه ها معتقدند شيشه هاي رنگي خزندگان را فراري مي دهد. شيشه هاي رنگي

انواع توليد شيشه هاي رنگي

اين نوع شيشه ها را مي توان به چندين طريق توليد کرد :

• اينکه فلز واسط يا اکسيد فلز قليايي را به داخل شيشه وارد کرد و با اين عمل يون هاي موجود در فلز که داراي طول موج هاي مختلفي بوده نور را جذب و با توجه به جنس فلز .موجب توليد شيشه رنگي مي شوند.
• روش ديگر که براي رنگ کردن وارد کردن ذرات کلوييدي به داخل شيشه بوده و با معلق بودن اين ذرات که از تيمار حرارتي حاصل مي شوند به وجود مي آيند که به فرآيند به دست آمده striking colours گفته مي شود . که به اين صورت عمل مي کنند که نور وارد شده به داخل شيشه را با فرکانس هاي مشخصي پخش مي کنند.
• روش سوم که با اضافه کردن ذراتي که از قبل رنگ شده اند. اين دسته مانند شيشه هاي دودي بوده

شيشه‌هاي رنگي و بازتاب‌هاي زيباي آن در دنياي مدرن

شيشه‌هاي رنگي كه زماني در معماري ملل  مختلف از جمله ايران نماد سبك و زندگي در دوره‌اي خاص بود، امروزه به نوع ديگري خود را در زندگي مدرن وارد كرده است. در قرن نوزدهم ميلادي، شيشه‌هاي رنگي در بناهاي معماري برخي از كشورهاي اروپا، آفريقا و آسيا  استفاده مي‌شد و امروزه با بهره‌گيري از تكنولوژي، پديده‌اي قابل تامل در تبليغات فروشگاه‌ها و عرضه محصولات صنعتي ارائه مي‌شود. براي دست يافتن به جلوه‌هاي بصري زيبا، با استفاده از لامپ‌هاي LED در شيشه‌هاي دوجداره، بازتاب‌هاي زيبايي از رنگ‌هاي بيشماري را در معرض ديد بينندگان قرار مي‌دهند. براي دست يافتن به فضايي متنوع در اماكني نظير مترو، فرودگاه و اماكن عمومي ديگر، با استفاده از شيشه‌هاي رنگي جلوه‌هاي بصري زيبايي خلق مي‌شود. از شيشه هاي رنگي در طراحي داخلي بناها نيز استفاده مي شود و طراح با استفاده از  شيشه‌هاي رنگي جهت جدا كردن دو فضا (پارتيشن) از جنبه‌ي كاربردي و زيبايي اين شيشه‌ها  بهره گرفته است و محيطي مفرح ايجاد مي‌كند.

در دوران قاجار پنجره‌هاي ارسي به شکلي ساخته مي‌شدند که تمام سطح ديوار اتاق را در برمي‌گرفت. هر پنجره ارسي علاوه بر شبکه تشکيل دهنده از چهارچوب از دو بخش ثابت و متحرک تشکيل مي‌شد که بخش ثابت کارکرد نقش جدا کننده مانند ديوار را ايفا مي‌کرد و از بخش متحرک براي مشاهده بهتر منظره باز استفاده مي‌شد. در ساختمان‌هاي اشرافي و اماکن مقدس مساجد و همچنين کاخ‌هاي زمان قاجار اهميت بيشتري به پنجره‌هاي ارسي داده‌اند و آن‌ها را با تزئينات قابل توجهي آراسته‌اند. بدين صورت  که ما شاهد نقاشي روي قاب‌هاي پنجره‌ها نيز هستيم. در اين پنجره‌ها قاب‌هاي شيشه‌هاي پنجره‌ها را با طرح‌هاي خاص هندسي به اشکال زيبايي در آورده‌اند و به علاوه به جاي شيشه‌هاي ساده و بيرنگ از شيشه‌هاي رنگارنگ و چشم نواز در  کنار به خلق آثاري بديع و کم نظير دست زده‌اند. شايد بتوان گفت از دلايل عمده استفاده نقش‌ها و شيشه‌هاي رنگي در پنجره‌هاي اين دوره علاوه بر ايجاد فضاي نورگير و دلچسب، امکان عدم ديد فضاي داخلي از بيرون را فراهم نموده و بدين ترتيب به حفظ درون گرايي معماري ايراني نيز به خوبي پرداخته‌اند.